Powstanie Styczniowe było wystąpieniem niepodległościowym przeciwko Rosji. Zostało ogłoszone Manifestem 22 stycznia, wydanym w Warszawie przez Tymczasowy Rząd Narodowy. Jego ośrodkiem było Królestwo Polskie, ale objęło swoim zasięgiem również tereny Litwy, Białorusi i część Ukrainy.Trwało z różnym nasileniem walk, od 22 stycznia 1863 aż do wiosny 1864, będąc tym samym najdłuższym powstaniem narodowym w historii Polski.W związku z brakiem regularnej armii polskiej, malej ilości broni i malej liczebności powstańców, prowadzono walki partyzanckie, kolejno pod głównymi dowódcami: Ludwika Mierosławskiego, Mariana Langiewicza, Romualda Traugutta. Stoczono ok. 1200 rozproszonych potyczek, m.in. pod Miechowem 17 lutego 1863r., Małogoszczą 24 lutego 1863r., Pieskową Skałą 4 marca 1863r., Żyrzynem 8 sierpnia 1863r.,Opatowem 24 listopada 1863r. i 21 lutego 1864r. W walkach powstańczych zginęło ok.30 tys. jego uczestników. 11 kwietnia 1864r. schwytano ostatniego dyktatora powstania Romualda Traugutta. Został on skazany 19 lipca 1864 r. przez Rosyjski sąd wojskowy na śmierć przez powieszenie. Wyrok wykonano 5 sierpnia 1864r. w publicznej egzekucji na stokach Cytadeli Warszawskiej. To wydarzenie wraz z rozproszeniem wiosną1864 roku ostatnich oddziałów partyzanckich, oznaczało koniec zrywu narodowowyzwoleńczego.Nieliczne grupy partyzantów walczyły jeszcze do września 1864r., jednak nie posiadając wsparcia, stopniowo ulegały rosyjskiemu wojsku. Najdłużej, bo aż do maja 1865 r. przetrwał na Podlasiu odział księdza Stanisława Brzóski. Ksiądz zginął na szubienicy w Sokołowie Podlaskim. Przewaga militarna Rosjan, brak zaangażowania większości społeczeństwa, spowodowały klęskę jednego z największych powstań narodowych XIX wieku. Społeczeństwo polskie poniosło wielkie straty moralne, materialne i ludnościowe. Na Polaków zamieszkałych w zaborze pruskim i rosyjskim spadły surowe represje.Jednakże pozytywną konsekwencją powstania było zakończenie procesu uwłaszczeniowego na ziemiach polskich, a przez to zapoczątkowanie tworzenia się nowoczesnego społeczeństwa polskiego.Romantyczne wizje walki o wolność ustąpiły miejsca ideom pozytywistycznym.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz